Dziewki czarowne

Ludowe kosmetyki, pielęgnacja ciała i higiena na dawnych ziemiach polskich w opiniach badaczy z XIX i początków XX stulecia

 

Lilianna Wdowiak

 

Ukazanie się w 1891 roku w Warszawie niewielkiej książki pióra młodego galicyjskiego lekarza Mariana Udzieli (1863–1921), pt. Medycyna i przesądy lecznicze ludu polskiego, zostało później uznane za datę narodzin nowej w naszym kraju poddyscypliny etnografi i – etnomedycyny. Jednak już od początku XIX wieku interesowano się lecznictwem ludowym, czego dowodem były publikacje lekarzy: Jacka Dziarkowskiego, Kazimierza Wroczyńskiego, Ignacego Fijałkowskiego czy Michała Zieleniewskiego. Nie zawsze były one dla chłopów przychylne, niemniej świadczyły o pewnym zainteresowaniu ich sposobami leczenia. Gwałtowny wzrost fascynacją lecznictwem ludowym zaistniał w ostatnich dwóch dekadach XIX stulecia i na początku XX wieku. Na łamach czasopism naukowych i popularno-naukowych pojawił się szereg artykułów dotyczących tego zagadnienia, ukazały się osobne monografi e poświęcone medycynie ludowej, jak również w pracach etnografi cznych zamieszczano w odrębnych rozdziałach doniesienia o ludowych środkach i praktykach leczniczych. Dominował w nich opis. Autorzy rzadko wyrażali własne odczucia i spostrzeżenia w odniesieniu do spotykanych działań, chyba, że opisującym mogły się one wydawać wręcz barbarzyńskimi.